نمایش خانگی/احمد رنجبر: «سیگنال موجود است» که پیشتر از طریق موسسه تدبیروامیدماندگار به شبکه خانگی عرضه شده بود، بعد از سه سال كش و قوس هفته پیش روی آنتن رفت؛آن هم با یك تحریف بزرگ: نام تهیه كننده، جای كارگردان را گرفته. مساله را با مسعود فرخنده طینت مطرح كرده ایم و پرسیده ایم اگر مهدی مظلومی یعنی کارگردان مهاجر به جم، منشوری است چرا این عنوان را پذیرفته اید؟
به گزارش سایت خبری-تحلیلی «نمایش خانگی» و به نقل از «هفت صبح» بند آخر تیتراژ سریال «سیگنال…» چنین است: تهیه كننده و كارگردان: مسعود فرخنده طینت».
این بند آخر كه خبر از«قلب واقعیت» در شبكه نسیم می دهد. آن ها كه می دانند سریال را چه كسی ساخته جز این،چیزی به ذهن شان نمی رسد. مهدی مظلومی هنوز به تركیه نرفته بود و با این شبكه طرح همكاری نریخته بود كه «سیگنال موجود است» را ساخت. نوشته ایم و در ادامه اشاره می كنیم كه سریال چه سرنوشتی پیدا كرد تا بعد از سه سال به شبكه نسیم رسید. عجالتا به بهانه اصلی گزارش بپردازیم یعنی حذف اسم كارگردان و قید نام تهیه كننده به جای او. پاسخ های مسعود فرخنده طینت قانع مان نمی كند كه حركتی حرفه ای در تلویزیون انجام شده. شما چه فكر می كنید؟
حرفه ای است؟
می دانیم مسعود فرخنده طینت برای فرجام «سیگنال موجود است» زحمت زیادی كشیده اما دلیل نمی شود نام او بجای كارگردان قرار گیرد. سوال اول مان این است قید عنوان شما بجای كارگردان اخلاقی و حرفه ای است؟:« دلم نمی خواست الان مصاحبه كنم ولی چون شما بحث اخلاق را مطرح كردید، لازم است توضیح دهم. این مدت اتفاقات زیادی برای من رخ داد كه نمی دانم اخلاقی است یا نه و اجازه دهید به جزئیاتش ورود نكنم.» او بعد از این مقدمه توضیحاتی می دهد كه «شاید» معنایش این است كه فرخنده طینت حق داشته اسمش را به جای كارگردان قید كند:« قبل از این كه آقای مهدی مظلومی به عنوان كارگردان انتخاب شوند، دكور را من زدم، فیلمنامه را با كمك آقای مسعودی كه قرار بود كارگردانی كنند، به سرانجام رساندم، كست كار را چیدم و وقتی آقای مظلومی رفتند، تدوین،صدا گذاری و موسیقی تیتراژ و پی گیری آن ها بر عهده بنده بوده. یعنی خیلی از كارهای كارگردان را من انجام دادم. » فرخنده طینت به یك اتفاق دیگر كه بهانه قرار گرفتن نامش بجای كارگردان را تقویت می كند، اشاره دارد:«خود آقای مظلومی طی نامه ای كه سال گذشته به بنده و تلویزیون نوشته بودند اعلام كردند من هیچ گونه ادعایی روی این كار ندارم؛ تهیه كننده حق دارد هر گونه تغییری در كار بدهد؛ چه درباره نام كارگردان ، چه نام سریال. نه ادعای مادی دارم نه معنوی. نامه اش موجود دارد.»
این ها توجیه نیست؟
با شنیدن پاسخ فرخنده طینت، یك نكته مطرح می كنیم و می پرسیم، سریال در شبكه نمایش خانگی با اسم مهدی مظلومی به عنوان كارگردان توزیع شد. چه اتفاقی رخ می دهد كه نام شما جای او را بگیرد:« آن موقع ایشان تازه رفته بود و هنوز مساله ای وجود نداشت. اگر قرار باشد اسمی بخورد، سزاورتر از تهیه كننده نیست. چون نامه را خود ایشان نوشته اند و مجوز را به ما داده اند. ضمن این كه طراحی دكور، انتخاب یك سری از بازیگرها مثل بیژن بفشه خواه، نادر سلیمانی و … بر عهده من بود. وقتی آقای مظلومی رفت خیلی از كارهای فنی مثل صداگذاری، اصلاح رنگ و نور، ساخت تیتراژ و تدوین بر عهده من بود.البته این قسمت های آخر را خود تلویزیون تدوین كرده. این ها را گفتم كه علت تصمیم مشخص شود.» می گوییم این ها توجیه است؛ یعنی جناب فرخنده طینت به عنوان تهیه كننده مولف زحمت كشیده ولی دلیل نمی شود كه اسمش جای كارگردان را بگیرد. وظیفه كارگردان مشخص است؛ دكوپاژ، بازی گیری، كات دادن و … .
مقصر: تلویزیون
با مطرح كردن نكات بالا، مسعود فرخنده طینت مساله ای دیگر را پیش می كشد و تاكید می كند علاقه ای نداشته اسمش به عنوان كارگردان پای سریال بخورد ولی به تصمیم تلویزیون تمكین می كند:« آقای مظلومی نامه زده كه هر تصمیمی تهیه كننده و تلویزیون بگیرد، ادعایی ندارم. دوما من در مقام پاسخگویی نیستم و معتقدم تلویزیون هر تصمیمی بگیرد،باید تمكین كنم.راستش خیلی علاقمند نیستم اسمم در سریال به عنوان كارگردان قید شود. ولی خدا شاهد است كه چقدر برای این كار زحمت كشیدم. اگر تلاشم نمی بود سریال رها می شد. من خیلی علاقمند نیستم اسمم به عنوان كارگردان پای سریال باشد.» می پرسیم این تصمیم، نظر تلویزیون بوده؟با یك سوال، جواب می دهد:«بله ولی باید اسم یك نفر می خورد. نظر شما چیست؟» می گوییم با توجه به محذورات تلویزیون می شد اسم كارگردان را حذف كرد فقط به نام تهیه كننده اكتفا می شد:«این كه خیلی بدتر بود.» از «سه بیگانه»اسم می آوریم كه نام مهدی مظلومی در تیتراژ این فیلم سینمایی نیست. فرخنده طینت باز به گفته قبل رجوع می كند:«بینی و بین الله هیچ علاقه ای نداشتم كه اسمم به عنوان‌كارگردان پای سریال باشد. ولی اگر قرار بود اسمی بخورد سزاورترین تصمیم همین است كه تلویزیون گرفته.»
چرا سیگنال رفت؟
توضیحات فرخنده طینت را خواندید، ما كه قانع نشدیم. حالا گذری داشته باشیم به سرنوشت پر پیچ و خم سریال. مهدی مظلومی«سیگنال موجود است» را در واپسین روزهای حضور در ایران ساخته كه كمی بعد با شبكه جم در قامت كارگردان شروع به همكاری كرد. هنوز ماجرای مهاجرت او محرز نشده بود كه سریالش مُهر بی كیفیتی خورد و از كنداكتور شبكه سه بیرون ماند. تصویر این سریال مدت ها در سایت شبكه سه به عنوان یكی از گزینه های پخش قرار داشت اما با تغییر و تحول در صدا و سیما، امكان پخش نیافت.«سیگنال موجود است» كه با بودجه تلویزیون و بدون اسپانسر ساخته شده بود،در كنداكتور قرار گرفت و در آستانه پخش مدیریت تغییر كرد. به دستور محمد سرافراز اداره كل نمایش سیما تشكیل شد و این اداره تشخیص داد كه «سیگنال… » كیفیت لازم ندارد. مدتی بعد سریال در شبكه خانگی توزیع شد ولی دستپخت مهدی مظلومی به مذاق مخاطبان این مدیوم نیامد. شش قسمت از سریال توزیع شد و دیگر خبری از آن نبود تا این كه هفته پیش در كنداكتور شبكه نسیم قرار گرفت.
چرا سیگنال بازگشت؟
بخش پایانی گفت و گو با مسعود فرخنده طینت به ماجرای بارگشت «سیگنال…» از شبكه خانگی به تلویزیون است. می پرسیم فروش پایین آن در شبكه خانگی دلیل اصلی اتفاق است؟ پاسخ او منفی است:« سریال برای شش قسمت شش هزار نسخه فروخت كه این یعنی فروش خوبی داشته.» بعد هم می گوید بازگشت سریال به آنتن نظر تلویزیون بوده: «تصمیم گیرنده تلویزیون بود و من ذی نفع نبودم كه در موضوع دخالت كنم. تلویزیون با شبكه خانگی قراردادی داشت كه تیرماه تمام شد و حق داشت هر تصمیمی بگیرد.» تغییر شبكه سریال از سه به نسیم این شائبه را پیش می آورد كه «سیگنال …» هم مثل «همسایه ها» كیفیت لازم را نداشته و تبعید شده:« شبكه نسیم الان در حوزه طنز صاحب برند و جایگاه ویژه است و مردم این شبكه را دوست دارند پس این كه سریال ما را شبكه نسیم پخش می كند مایه خرسندی است؛آن هم در ساعتی خوب.»
كاش شبكه نسیم پافشاری نكند
گفته های مسعود فرخنده طینت (ولو درست) دلیل نمی شود كه تلویزیون روی اشتباهش پافشاری كند. امیدواریم شبكه این تحریف را اصلاح كند و جلوی بدعت غلط را بگیرد. روزی كه مهدی مظلومی از ایران رفته بود، شبكه نسیم سریال های او را با اسم خودش پخش می كرد و به شكل ضمنی تاكید داشت هر آن چه مظلومی در زمان حضورش در ایران ساخته دارای وجاهت است و ربطی به روزگار فعلی اش ندارد. چه بسا تلویزیون تحت فشارهای خارج از سازمان به این تصمیم رسیده، لااقل فقط اسم مظلومی را حذف می كرد نه این كه تهیه كننده را كارگردان می كرد؛. آنها فرق تهیه كننده و كارگردان را خوب می دانند.
